Son zamanlarda karşımıza sıkça çıkan bir kavram var: Sürdürülebilirlik.
Artan dünya nüfusu ve hızlı sanayileşmeyle doğal kaynakları kontrolsüz ve daha hızlı bir şekilde tüketiyoruz. İşte bu noktada sürdürülebilirlik “dur” diyerek kaynakların daha kontrollü kullanımını sağlamak ve doğaya verdiğimiz zararı minimuma indirmek için bizlere bir felsefe sunuyor.
Sürdürülebilirlik kelimesi ilk olarak, 1987 yılında Birleşmiş Milletler bünyesi altında çalışan Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun yayımladığı “Ortak Geleceğimiz” raporunda anıldı. Rapora göre sürdürülebilirliğin tanımı ”İnsanlık, doğanın gelecek nesillerin gereksinimlerine yanıt verme yeteneğini tehlikeye atmadan, günlük ihtiyaçları temin ederek kalkınmayı sürdürülebilir kılma yeteneğine sahiptir” şeklinde yapıldı. Yıllar içinde sürdürülebilirlik için pek çok başka tanım yapıldı. Belki de en etkili ve düşündürücüsü “Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını tehlikeye atmadan kendi ihtiyaçlarımızı karşılamak.”
Biliyoruz ki dünyamızın kaynakları sınırlı ve bizden sonraki nesillerin de bu kaynaklardan yararlanabilmesi, üretimin ve çeşitliliğin sağlanabilmesi için kaynakları kontrollü bir şekilde kullanmalıyız. Doğada yarattığımız kalıcı hasarların geri dönülemez sonuçlarını anlamalı ve hem kişisel hayatlarımızı hem de iş süreçlerimizi sürdürülebilir şekilde devam ettirmeliyiz.
Sürdürülebilir bir dünyanın nasıl olacağını anlamak için sürdürülebilirliğin 3 boyutuna odaklanalım.
1. Çevresel Sürdürülebilirlik: Doğal kaynakların hızla tükenmesini engellemek için ekonomik ve sosyal ilerlemeden vazgeçmeden biyoçeşitliliğin korunmasına odaklanır. Çevreye zarar verecek her türlü faaliyetin sistematik bir şekilde sınırlandırılması veya sonlandırılmasıyla ilgilidir. Çevresel sürdürülebilirliğin temelinde suyu korumak, enerji tasarrufu yapmak, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek, atıkları azaltmak, geri dönüşümü artırmak, flora ve faunayı korumak vardır.
2. Sosyal Sürdürülebilirlik: Toplumsal değerlerin, kültürlerin, sosyal ilişkilerin ve kurumların geleceğe ne ölçüde aktarılabileceğiyle ilgilidir. Sosyal açıdan sürdürülebilir bir toplumda eşitlik, adalet, sağlık, eğitim ve özgür düşünce gibi temel hak ve özgürlüklerin korunması, toplumsal kültürün geleceğe güvenle aktarılması amaçlanır.
Eşitlik: Maddi açıdan en yetersiz ve savunmasız bireyler için eşit fırsatlar sağlanması
Çeşitlilik: Toplumsal çeşitliliğin teşvik edilmesi
Bağlılık: Toplumun içinde veya dışında toplumsal bağlılığı sağlayacak resmi, gayriresmi ve kurumsal düzeyde sistemler ve yapılar oluşturulması
Yaşam Kalitesi: Tüm bireyler için temel ihtiyaçların giderilmesi ve iyi bir yaşam kalitesi sağlanması
Demokrasi ve Yönetişim: Topluluk için demokratik süreçler, şeffaf ve hesap verilebilir yönetişim yapıları kurulması
3. Ekonomik Sürdürülebilirlik: Sermayenin korunması ve bozulmasının engellenmesidir (Goodland, 2002). Kuruluşun kaynaklarını yönetme, kaynakların tükenebilirliğini göz önüne alarak sorumlu şekilde kâr elde etme yeteneğini ifade eder. Kuruluşun döngüsel ekonomi yaklaşımı ve iklim değişikliğinin iş şekli için risklerini analiz ederek çevre bilinci yüksek marka değeri yaratmasıyla ilgilidir.
SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARI
2015 yılında tüm Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler tarafından yoksulluğu sona erdirmek, gezegeni korumak ve 2030 yılına kadar tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını sağlamak için evrensel bir eylem çağrısı olarak kabul edildi.
Tüm dünyada açlık ve yoksulluğa son vermek, iklim değişikliğiyle mücadele etmek, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak, nitelikli eğitimi, sorumlu üretim ve tüketimi yaygınlaştırmak gibi 17 ana başlıktan oluşan sosyal, kültürel ve ekolojik meselelerin çözümüne odaklanır. Ocak 2016'da yürürlüğe girmiştir.
2030 Gündemi ve Hedefleri, sürdürülebilir kalkınma için aşağıdakileri içeren kapsamlı bir vizyon sunar:
• Farklı gelişmişlik seviyesindeki ülkeler içindir ve küreseldir.
• Eşitlik ve insan haklarına saygı değerlerine dayanır.
• Sürdürülebilir finansman, araştırma, inovasyon, bilimsellik ve izlemeye dayanır.
• Birden fazla paydaşın sektörler arası eylemini içeren yeni bir çalışma şekli gerektirir.
• Sağlık sistemlerini Evrensel Sağlık Kapsamı’na doğru güçlendirmeyi amaçlar.
SKA’ler Ne Anlama Geliyor?
1. Yoksulluğa Son- Yoksulluğun tüm biçimlerini her yerde sona erdirmek.
2. Açlığa Son- Yeryüzünde açlığı bitirmek, gıda güvenliğine ve iyi beslenmeye ulaşmak, sürdürülebilir tarımı desteklemek.
3. Sağlık ve Kaliteli Yaşam- Sağlıklı ve kaliteli yaşamı her yaşta güvence altına almak.
4. Nitelikli Eğitim- Herkes için kapsayıcı ve eşitlikçi nitelikli eğitim sağlamak ve ömür boyu eğitim fırsatlarını teşvik etmek.
5. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği- Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak, tüm kadınları ve kız çocuklarını güçlendirmek.
6. Temiz Su ve Sanitasyon- Herkes için erişilebilir su ve atık su hizmetlerini, sürdürülebilir su yönetimini güvence altına almak.
7. Erişilebilir ve Temiz Enerji- Herkes için karşılanabilir, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimi sağlamak.
8. İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme- İstikrarlı, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi, tam ve üretken istihdamı, herkes için insana yakışır işleri desteklemek.
9. Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı- Dayanıklı altyapılar tesis etmek, kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmeyi desteklemek, yenilikçiliği güçlendirmek.
10. Eşitsizliklerin Azaltılması- Ülkeler içinde ve arasında eşitsizlikleri azaltmak.
11. Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar- Şehirleri ve insan yerleşimlerini kapsayıcı, güvenli, dayanıklı, sürdürülebilir kılmak.
12. Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim- Sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıplarını sağlamak.
13. İklim Eylemi- İklim değişikliği ve etkileriyle mücadele için acilen eyleme geçmek.
14. Sudaki Yaşam- Okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını korumak ve sürdürülebilir kullanmak.
15. Karasal Yaşam- Karasal ekosistemleri korumak, iyileştirmek ve sürdürülebilir kullanımını desteklemek.
16. Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar- Barışçıl ve kapsayıcı toplumlar tesis etmek, herkes için adalete erişimi sağlamak ve her düzeyde etkili, hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar oluşturmak.
17. Amaçlar İçin Ortaklıklar- Uygulama araçlarını güçlendirmek ve sürdürülebilir kalkınma için küresel ortaklığı canlandırmak.
Kaynaklar:
https://www.who.int/europe/about-us/our-work/sustainable-development-goals
https://www.undp.org/sustainable-development-goals
